fot. D. Nita-Garbiec / UM w Gliwicach
„Wspólnie” to hasło przyświecające edukacji włączającej – modelowi takiego nauczania i dostosowania pod kątem dzieci szkół i przedszkoli, aby były przyjazne i otwarte na każdego ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi spowodowanymi niepełnosprawnością, schorzeniem, długotrwałym stresem czy leczeniem szpitalnym. Pomocą dla nauczycieli w zrozumieniu przez dzieci odmienności kolegi lub koleżanki mogą być projekty edukacyjne w rodzaju „ABC Empatii” Fundacji Rodziny Czepczyńskich. Dodatkowym wsparciem – zwłaszcza w obliczu zmian w systemie oświaty, takich jak np. konieczność zapewnienia w każdej szkole pedagoga specjalnego – jest aktywne współdziałanie placówek szkolno-przedszkolnych z lokalnym samorządem i przedstawicielami Senatu RP.
Tym kwestiom poświęcona została konferencja „Budujemy społeczeństwo włączające”, zorganizowana 21 października w Sali Kameralnej Państwowej Szkoły Muzycznej i objęta honorowym patronatem prezydenta Gliwic Adama Neumanna. W spotkaniu z udziałem nauczycieli i dyrektorów gliwickich szkół i przedszkoli uczestniczyła zastępczyni prezydenta miasta Ewa Weber, a także (przysłuchujący się wystąpieniom zdalnie) inicjator wydarzenia, senator Marek Plura.
Od ubiegłego roku szkolnego jest on śląskim ambasadorem akcji edukacyjnej „ABC Empatii”, opracowanej dla kilkuletnich dzieci przez Fundację Rodziny Czepczyńskich. Projekt wychodzi naprzeciw potrzebom małych uczniów, mniej lub bardziej odróżniających się od swoich rówieśników z powodu niepełnosprawności, schorzenia lub zmagania się z psychiczną traumą. Jest realizowany w formie semestralnych zajęć w klasach I–III i starszych grupach przedszkolnych. Dzieci, poznając małych bohaterów podręcznika „ABC Empatii, czyli wszyscy jesteśmy tacy sami”, śledzą ich relacje z kolegami i koleżankami, mierzącymi się z różnymi niepełnosprawnościami i schorzeniami, takimi jak wady wzroku, cukrzyca, autyzm czy niepełnosprawność ruchowa. Spojrzenie na świat z takiej perspektywy zapobiega tworzeniu negatywnych stereotypów i wpływa na zmianę dziecięcego myślenia, ucząc empatii i tolerancji.
Pierwszą gliwicką szkołą, do której trafił przekazany przez senatora Plurę pakiet 30 zestawów dydaktycznych i w której zrealizowano semestralne zajęcia „ABC Empatii”, była Szkoła Podstawowa nr 28 w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 14.
– Dzieci z łatwością weszły w świat małych bohaterów książki i ich kolegów, wykazując wielką wrażliwość i zrozumienie czyjejś odmienności. Dziś, gdy realizujemy z klasą następny, inny już projekt edukacyjny, widać, jak doświadczenia z „ABC Empatii” ukształtowały ich postawy – podkreślała podczas konferencji w PSM Monika Janiga, pedagog szkolny z SP nr 28.
W trakcie spotkania w Szkole Muzycznej senator Plura odniósł się do założeń i wyzwań stojących przed edukacją włączającą w przygotowanym wcześniej i odtworzonym uczestnikom konferencji nagraniu wideo.
– Dziś w każdej klasie znajdziemy dziecko, które potrzebuje nieco innego prowadzenia zajęć i przygotowania do nich nauczycieli, czy też warunków technicznych. Pozostaje mieć nadzieję, że polska szkoła spełni pokładane w niej nadzieje odnośnie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, aczkolwiek wymaga to wielkiego wysiłku organizacyjnego i nierzadko sporych nakładów finansowych. Przy ambitnym założeniu Ministerstwa Edukacji i Nauki o wprowadzeniu do każdej polskiej szkoły m.in. pedagoga specjalnego, wyzwaniem będzie konieczność jak najszybszego kształcenia ustawicznego nauczycieli pod kątem podniesienia ich kwalifikacji – mówił senator Plura.
– Tych problemów dotykacie Państwo bezpośrednio. To elementy, w których każda wiedza przekazana przez fachowców da nam dużo. Marek Plura jako przewodniczący Parlamentarnego Zespołu do spraw Osób z Niepełnosprawnościami jest od wielu lat wielkim orędownikiem wdrażania modelu edukacji włączającej w polskiej oświacie, a poprzez ścisły kontakt z samorządowcami jest także naszym mocnym głosem w tej kwestii – zwracała uwagę wiceprezydent Gliwic Ewa Weber. – Mając takie wsparcie oraz silną reprezentację interesów Gliwic w Związku Miast Polskich w osobie senatora Zygmunta Frankiewicza, naszemu miastu łatwiej jest aktywnie walczyć o dobre rozwiązania prawne na rzecz oświaty i przygotowywać bardzo dobrze umocowane prawnie propozycje zmian. Niezmiennie zachęcam więc Państwa jako praktyków kształcenia do sygnalizowania nam, co w edukacji – zwłaszcza edukacji włączającej – wymaga skutecznej poprawy. Razem możemy w ważnych kwestiach zdziałać więcej.
Konferencję zamknęło wystąpienie przedstawiciela Wyższej Szkoły Nauk Pedagogicznych w Warszawie, adresowane do nauczycieli chcących zyskać nowe kwalifikacje konieczne ze względu na zmiany systemowe.
